[Wiki] Tôn hoàng hậu (Minh Tuyên Tông) là gì? Chi tiết về Tôn hoàng hậu (Minh Tuyên Tông) update 2023

Tôn hiệu
	Thượng Thánh Hoàng thái hậu hoặc Thánh Liệt Từ Thọ Hoàng thái Hậu
Thụy hiệu
	Hiếu Cung Ý Hiến Từ Nhân Trang Liệt Tề Thiên Phối Thánh Chương Hoàng hậu; (孝恭懿憲慈仁庄烈齊天配聖章皇后)

Hiếu Cung Chương Hoàng hậu; 孝恭章皇后
	Minh Tuyên Tông Hoàng hậu
Hoàng hậu nhà Minh
Tại vị	1428 – 1435
Tiền nhiệm	Cung Nhượng Chương Hoàng hậu
Kế nhiệm	Hiếu Trang Duệ Hoàng hậu
Hoàng thái hậu nhà Minh
Tại vị	1435 – 1462
Tiền nhiệm	Thành Hiếu Hoàng thái hậu
Kế nhiệm	Từ Ý Hoàng thái hậu
Thông tin chung
Phối ngẫu	Minh Tuyên Tông; Chu Chiêm Cơ
Hậu duệ
	Minh Anh Tông Chu Kỳ Trấn; Thường Đức công chúa
Tôn hiệu
	Thượng Thánh Hoàng thái hậu hoặc Thánh Liệt Từ Thọ Hoàng thái Hậu
Thụy hiệu
	Hiếu Cung Ý Hiến Từ Nhân Trang Liệt Tề Thiên Phối Thánh Chương Hoàng hậu; (孝恭懿憲慈仁庄烈齊天配聖章皇后)
Thân phụ	Tôn Trung
Thân mẫu	Tôn Lý Thị
Sinh	22 tháng 2, 1398; Sơn Đông
Mất	26 tháng 9, 1462; Tử Cấm Thành, Bắc Kinh
An táng	Cảnh lăng (景陵)

Hiếu Cung Chương Hoàng hậu (chữ Hán: 孝恭章皇后; 22 tháng 2, 1398 – 26 tháng 9, 1462), còn gọi là Thượng Thánh Hoàng thái hậu (上聖皇太后), Thánh Liệt Từ Thọ Hoàng thái Hậu (聖烈慈壽皇太后) hoặc Tôn Quý phi (孫貴妃), là Hoàng hậu thứ hai của Minh Tuyên Tông Chu Chiêm Cơ và là sinh mẫu của Minh Anh Tông Chu Kỳ Trấn.

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Hiếu Cung Chương hoàng hậu mang họ Tôn (孫氏), sinh ngày 6 tháng 2 (âm lịch) vào năm đầu Kiến Văn, người Trâu Bình, Sơn Đông. Cha bà là Vĩnh Thành huyện chủ bộ Tôn Trung (孙忠), sau tặng tước Hội Xương bá (會昌伯), rồi Thái bảo, lại cải tước An Quốc công (安國公). Tôn thị từ nhỏ được tả dung mạo mĩ lệ, thông hiểu lễ giáo. Bành Thành bá phu nhân, mẹ của Thành Hiếu Trương hoàng hậu là người quê Vĩnh Thành (nơi Tôn Trung làm việc), hay ra vào cung cấm, tiến cử Tôn thị cho con trưởng là Hoàng thái tôn Chu Chiêm Cơ. Minh Thành Tổ Chu Đệ cho phép Trương Hoàng hậu nuôi dưỡng Tôn thị trong cung^[1].

Năm Vĩnh Lạc thứ 15 (1417), Thành Tổ Vĩnh Lạc Đế chủ hôn cho Hoàng thái tôn, quyết định lập chánh thất là Hồ Thiện Tường, còn Tôn thị chỉ có vị trí Tần^[2]. Không lâu sau khi làm Hoàng thái tôn Tần, Tôn Quý phi sinh hạ Thường Đức công chúa.

Phong Phi lập Hậu[sửa | sửa mã nguồn]

Năm đầu Tuyên Đức (1425), Hoàng thái tử Chu Chiêm Cơ kế vị, tức Minh Tuyên Tông. Tôn thị được phong làm Quý phi, còn Hồ thị tiếp nhận ngôi vị Hoàng hậu. Tuyên Tông có tình cảm sâu nặng với Tôn Quý phi vượt xa Hồ Hoàng hậu. Bấy giờ, sách phong hậu cung chỉ duy có Hoàng hậu là được [Kim bảo; 金宝], nhưng Tuyên Tông yêu quý Tôn Quý phi đã đặc biệt cấp riêng cho bà vật này, từ đó thành tiền lệ cho hậu cung đắc sủng Quý phi về sau^[3].

Năm Tuyên Đức thứ 2 (1427), Tôn Quý phi sinh hạ Hoàng tử Chu Kì Trấn, Tuyên Tông vui mừng lắm, càng yêu quý Tôn Quý phi hơn nữa. Minh sử lại ghi, Tôn Quý phi giả mang thai, do cung nữ Kỷ thị được lâm hạnh mà sinh ra, sau khi sinh hạ Hoàng tử Chu Kỳ Trấn thì lấy làm con^[4]. Hiện tại vẫn không khảo chứng được khả năng của thông tin này, vì Minh sử có cũng tương đối thích ghi lời đồn, như trường hợp Vạn Trinh Nhi.

Hồ Hoàng hậu chỉ sinh toàn công chúa khiến Tuyên Tông lạnh nhạt, và cuối cùng Tuyên Tông ép buộc Hồ Hoàng hậu phải nhường vị cho Tôn Quý phi. Bấy giờ, Tuyên Tông triệu quần thần nghị sự, nói: [“Trẫm đã 30 tuổi mà chưa có đích, may có Tôn Quý phi sinh hạ Hoàng trưởng tử Chu Kỳ Trấn, mẫu từ tử quý, lại phần an ủi. Nhưng Hoàng hậu sẽ phải xử trí thế nào?”]. Thế là, Tuyên Tông liệt kê ra nhiều điểm xấu của Hồ hoàng hậu. Tôn Quý phi nghe thế cả mừng, nhưng vẫn làm bộ từ chối nói: [“Hậu lành bệnh thì tất sẽ sinh ra Hoàng đích tử. Con của tiện thiếp nào có thể sánh với Đích tử?”]^[5]. Sử gia Thái Đông Phiên nhận định: [“Tôn Quý phi thân thể quyến rũ, tính tình giảo hoạt…Mọi cách lấy lòng thượng ý, Tuyên Tông hoàng đế cứ thế bị thị đùa bỡn trong tay”]^[6].

Năm Tuyên Đức thứ 3 (1428), mùa xuân, Tuyên Tông hoàng đế phế Hồ Hoàng hậu. Ngày 1 tháng 3 (âm lịch) năm đó, Tuyên Tông lập Tôn Quý phi kế vị làm Hoàng hậu. Hoàng tử Chu Kỳ Trấn được lập làm Hoàng thái tử. Thấy Hồ thị bị phế đáng thương, lại mến tính khiêm nhường, mẹ của Tuyên Tông là Trương Thái hậu thường xuyên triệu Hồ thị vào Thanh Ninh cung. Khi đãi yến tiệc, Hồ thị cũng được ban quyền xếp cao hơn Tôn hậu, do vậy Tôn hậu luôn cảm thấy bị bẽ mặt^[7]^[8].

Hoàng thái hậu[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Tuyên Đức thứ 10 (1435), Minh Tuyên Tông băng hà, Trương Thái hậu lập Hoàng thái tử Chu Kì Trấn kế vị, tức Minh Anh Tông. Trương Thái hậu được tôn làm Thái hoàng thái hậu, Tôn Hoàng hậu được tôn làm Hoàng thái hậu. Vào lúc này, Trương Thái hoàng thái hậu chủ trì việc giáo dục Anh Tông, hành trạng của Tôn Thái hậu không được ghi lại nhiều. Năm Chính Thống thứ 14 (1449), Minh Anh Tông thân chinh Ngõa Lạt, Tôn Thái hậu lấy quyền Hoàng thái hậu, mệnh Thành vương Chu Kỳ Ngọc giám quốc. Khi đó, Anh Tông bị bắt trong Sự biến Thổ Mộc bảo, chấn động triều đình. Tôn Thái hậu cùng Hoàng hậu của Anh Tông là Tiền thị tự thân lấy châu báu, chuộc Anh Tông^[9]. Ngày 18 tháng 8 (âm lịch), Tôn Thái hậu mệnh Thành vương giám quốc.

Tháng 9 năm đó, do không thể bỏ trống ngôi vị, đại thần đã vào cung khuyên Tôn Thái hậu chủ trì, lập Thành vương Chu Kỳ Ngọc được kế vị, tức Minh Đại Tông. Nhưng con trai của Anh Tông là Chu Kiến Thâm vẫn trở thành Hoàng thái tử, để đảm bảo ổn định dòng dõi. Ngày 4 tháng 12, Tôn Thái hậu được tôn hiệu thành Thượng Thánh Hoàng thái hậu (上聖皇太后), còn mẹ của Đại Tông là Ngô thị trở thành Hoàng thái hậu mà không có tôn hiệu, để phân đích thứ. Đây là lần đầu tiên lịch sử nhà Minh tồn tại cả hai vị Hoàng thái hậu. Khi Anh Tông trở về, bị tôn làm Thái thượng hoàng, giam ở Nam Cung, Tôn Thái hậu nhiều lần thăm hỏi^[10]. Khi này Đại Tông cảm thấy sự nguy hiểm cho Hoàng vị, phế truất Chu Kiến Thâm mà lập con mình là Chu Kiến Tế làm Đông cung Hoàng thái tử thay thế.

Năm Cảnh Thái thứ 8 (1457), Anh Tông phục tịch, phế truất Đại Tông. Tôn Thái hậu được cải tôn hiệu thành Thánh Liệt Từ Thọ Hoàng thái hậu (聖烈慈壽皇太后), từ đó thành lệ dâng tôn hiệu cho Hoàng thái hậu trong Hậu cung nhà Minh.

Năm Thiên Thuận thứ 6 (1462), ngày 4 tháng 9 (âm lịch), Tôn Thái hậu qua đời^[11]. Thụy hiệu của bà là Hiếu Cung Ý Hiến Từ Nhân Trang Liệt Tề Thiên Phối Thánh Chương hoàng hậu (孝恭懿憲慈仁庄烈齊天配聖章皇后), hợp táng cùng Minh Tuyên Tông ở Cảnh lăng.

Trong văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Tuyên Đức Tôn Hoàng hậu là nhân vật chính của phim Đại Minh Phong Hoa (2019) chủ diễn bởi Thang Duy.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ 《明史·列傳第一·后妃》: 宣宗孝恭皇后孫氏，鄒平人。幼有美色。父忠，永城縣主簿也。誠孝皇后母彭城伯夫人，故永城人，時時入禁中，言忠有賢女，遂得入宮。方十餘歲，成祖命誠孝後育之。
^ 《明史·列傳第一·后妃》：已而宣宗婚，詔選濟寧胡氏為妃，而以孫氏為嬪
^ 《明史·列传第一·后妃》: 宣宗即位，封貴妃。故事：皇后金寶金冊，貴妃以下，有冊無寶。妃有寵，宣德元年五月，帝請於太后，制金寶賜焉。貴妃有寶自此始。
^ 《明史·列传第一·后妃》: 妃亦無子，陰取宮人子為己子，即英宗也，由是眷寵益重。
^ 《明史·列传第一·后妃》：妃亦无子，阴取宫人子为己子，即英宗也，由是眷宠益重。胡后上表逊位，请早定国本。妃伪辞曰：“后病痊自有子，吾子敢先后子耶？”
^ 蔡东藩：孙贵妃体态妖娆，性情狡黠，少成若天性。百般取悦上意，几把这位宣宗皇帝，玩弄在股掌中。
^ 《明史·列传第一·后妃·孝恭章皇后》：三年三月，胡后废，遂册为皇后。英宗立，尊为皇太后。
^ 《明史·列传第一·后妃·恭讓章皇后》: 張太后憫后賢，常召居清寧宮。內廷朝宴，命居孫后上。孫后常怏怏。
^ 《剑桥中国明代史·北京的防御和新帝的即位》．国学导航
^ 《明史·列传第一·后妃》：英宗北狩，太后命郕王监国。景帝即位，尊为上圣皇太后。时英宗在迤北，数寄御寒衣裘。及还，幽南宫，太后数入省视。
^ 《弇山堂别集》卷三十一：章皇后姓孙氏太保安国公忠之女宣德元年五月初九日册封为贵妃三年三月初一日册立为皇后十年英宗即位二月初九日上尊号曰皇太后正统十四年景皇帝即位十二月初四日加上尊号曰上圣皇太后天顺二年正月十二日加上尊号曰圣烈慈寿皇太后六年九月初四日崩合葬景陵十月初七日上尊谥曰孝恭懿宪慈仁庄烈齐天配圣章皇后（英宗生母祔庙）。

Minh sử, quyển 113, Hậu phi truyện nhất: Hiếu Cung Chương Hoàng hậu

[1] 《明史·列傳第一·后妃》: 宣宗孝恭皇后孫氏，鄒平人。幼有美色。父忠，永城縣主簿也。誠孝皇后母彭城伯夫人，故永城人，時時入禁中，言忠有賢女，遂得入宮。方十餘歲，成祖命誠孝後育之。

[2] 《明史·列傳第一·后妃》：已而宣宗婚，詔選濟寧胡氏為妃，而以孫氏為嬪

[3] 《明史·列传第一·后妃》: 宣宗即位，封貴妃。故事：皇后金寶金冊，貴妃以下，有冊無寶。妃有寵，宣德元年五月，帝請於太后，制金寶賜焉。貴妃有寶自此始。

[4] 《明史·列传第一·后妃》: 妃亦無子，陰取宮人子為己子，即英宗也，由是眷寵益重。

[5] 《明史·列传第一·后妃》：妃亦无子，阴取宫人子为己子，即英宗也，由是眷宠益重。胡后上表逊位，请早定国本。妃伪辞曰：“后病痊自有子，吾子敢先后子耶？”

[6] 蔡东藩：孙贵妃体态妖娆，性情狡黠，少成若天性。百般取悦上意，几把这位宣宗皇帝，玩弄在股掌中。

[7] 《明史·列传第一·后妃·孝恭章皇后》：三年三月，胡后废，遂册为皇后。英宗立，尊为皇太后。

[8] 《明史·列传第一·后妃·恭讓章皇后》: 張太后憫后賢，常召居清寧宮。內廷朝宴，命居孫后上。孫后常怏怏。

[9] 《剑桥中国明代史·北京的防御和新帝的即位》．国学导航

[10] 《明史·列传第一·后妃》：英宗北狩，太后命郕王监国。景帝即位，尊为上圣皇太后。时英宗在迤北，数寄御寒衣裘。及还，幽南宫，太后数入省视。

[11] 《弇山堂别集》卷三十一：章皇后姓孙氏太保安国公忠之女宣德元年五月初九日册封为贵妃三年三月初一日册立为皇后十年英宗即位二月初九日上尊号曰皇太后正统十四年景皇帝即位十二月初四日加上尊号曰上圣皇太后天顺二年正月十二日加上尊号曰圣烈慈寿皇太后六年九月初四日崩合葬景陵十月初七日上尊谥曰孝恭懿宪慈仁庄烈齐天配圣章皇后（英宗生母祔庙）。

Đọc Truyện Hot